Jakiej diety potrzebuje roczne dziecko i jak sprawdzić, czy odpowiednio żywisz roczniaka?

07 marca 2024

Dziecko zdmuchnęło pierwszą świeczkę na urodzinowym torcie, a w jego życiu rozpoczyna się kolejny ważny etap rozwoju. Maluch coraz więcej potrafi i intensywnie rośnie, dlatego jego organizm ma duże zapotrzebowanie na składniki odżywcze, inne niż w okresie niemowlęcym. Zaspokojenie jego potrzeb wcale jednak nie musi być bardzo trudne. Skarbnicą ważnych witamin i składników mineralnych jest mleko mamy, które – obok pokarmów stałych – wciąż powinno być ważnym elementem jadłospisu roczniaka. Dowiedz się, jak wspierać rozwój dziecka po 1. roku życia poprzez żywienie oraz w jaki sposób sprawdzić, czy maluch prawidłowo rośnie.

Jakie potrzeby żywieniowe ma roczne dziecko?

Kiedy dziecko przyjdzie na świat, jego rozwój przebiega bardzo dynamicznie i trwa jeszcze długo po 1. urodzinach. Intensywnie rozwija się mózg, kształtuje się odporność, a także funkcje poznawcze. Wraz ze wzrostem i rozwojem dziecka zmieniają się jego potrzeby żywieniowe. Właśnie dlatego dieta roczniaka powinna różnić się od diety jego rodziców czy starszego rodzeństwa, ale także od tej stosowanej w okresie niemowlęcym. Przykładowo:

małe dziecko potrzebuje teraz więcej witamin ważnych dla kształtującego się układu odpornościowego – o 14% więcej witaminy A, 100% więcej witaminy C i o 50% więcej witaminy D niż niemowlę w 2. półroczu życia[1],
codzienna dieta roczniaka wciąż powinna uwzględniać kluczowy dla rozwoju odporności cynk, którego dziecko po 1. urodzinach potrzebuje tyle samo, co półroczne niemowlę[2].
dziecko po 1. urodzinach potrzebuje nawet 43% więcej kwasu ALA z grupy omega 3 niż niemowlę w 2. półroczu życia[3], a kwas ALA wpływa na kształtowanie się i pracę mózgu.

Komponując dietę roczniaka, pamiętaj o tych ważnych zasadach

- Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają kontynuowanie karmienia piersią dziecka po 1. roku życia – matczyny pokarm powinien być elementem diety malucha nawet do jego 2. roku życia lub dłużej – tak długo, jak będzie chciała tego i mama, i dziecko[4].

- Roczne dziecko powinno w ciągu dnia otrzymywać 4-5 posiłków – 3 główne i 1-2 uzupełniające.

- Dieta dziecka – nie tylko roczniaka – powinna być dostosowana do jego indywidualnych potrzeb i apetytu. Szanowanie apetytu dziecka ma pozytywny wpływ na regulację mechanizmów sytości i głodu.

Uwaga na niedobory wapnia

Właściwie zbilansowana dieta dziecka powinna być urozmaicona i uwzględniać różnorodne produkty. Po 1. roku życia szczególne miejsce w codziennym menu – obok produktów zbożowych, mięsa, ryb, owoców i warzyw – wciąż zajmuje mleko i jego przetwory. Zgodnie z zaleceniami ekspertów małe dziecko każdego dnia powinno spożywać dwie porcje mleka, w tym np. mleka typu junior, a także porcję innych produktów mlecznych, np. sera białego, sera żółtego, jogurtu naturalnego czy kefiru[5]. Wykluczenie bądź ograniczenie spożycia mleka i produktów mlecznych w codziennej diecie może stwarzać ryzyko niedoboru wapnia. To składnik, który jest materiałem budulcowym kości i zębów, więc jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju niemowląt oraz małych dzieci[6].

Rozwiązanie, gdy karmienie piersią nie jest możliwe

Jeśli z różnych powodów mama nie podaje swojemu dziecku pokarmu z piersi, dla wsparcia jego rozwoju, w tym kształtującej się odporności, warto, aby rodzice – wraz z pomocą lekarza pediatry – wybrali odżywczą formułę na bazie mleka wzbogaconą w witaminy i składniki mineralne (wcześniej mleko typu junior), która będzie odpowiadała na rosnące potrzeby malucha. Eksperci zauważają[7], że dzięki temu, że odżywcze formuły na bazie mleka są wzbogacone m.in. w wapń, żelazo czy witaminę D, pomagają uzupełnić codzienną dietę roczniaka w te często deficytowe składniki. Badania dowodzą również, że dzieci dwuletnie, którym nadal są podawane takie produkty, otrzymują więcej składników odżywczych, w tym witaminy D, żelaza i jodu niż te, które rzadziej spożywają produkty na bazie mleka stworzone z myślą o małych dzieciach[8].

Przykładem odżywczej formuły na bazie mleka wzbogaconej w witaminy i składniki mineralne jest Bebilon 3 Advance PRONUTRA – kompozycja dopasowana do potrzeb żywieniowych dzieci po 1. roku życia, która pomoże uzupełnić codzienną dietę dziecka w składniki ważne dla prawidłowego rozwoju[9].

Jak sprawdzić, czy dziecko prawidłowo się rozwija?

Codzienna troska o właściwie skomponowaną dietę to bardzo ważny element dbania o harmonijny rozwój młodego organizmu. Aby dowiedzieć się, czy proces ten przebiega prawidłowo, warto regularnie wykonywać bilanse zdrowia dziecka. To profilaktyczne i bezpłatne badanie, które przeprowadza lekarz i/lub pielęgniarka na określonych etapach, kilkanaście razy w okresie dzieciństwa. Dzięki regularnym wizytom w gabinecie lekarskim opiekunowie mogą sprawdzić, czy rozwój ich dziecka przebiega prawidłowo, mogą potwierdzić, że u dziecka nie występują wady rozwoju (w tym poznawczego i mózgu) czy zaburzenia wzroku lub słuchu, a także mają szansę na indywidulaną rozmowę z lekarzem, również na temat diety dziecka.

Poszukujesz więcej informacji na temat żywienia dziecka i wspierania jego odporności?

Znajdziesz je stronie internetowej www.BebiProgram.pl. Tam czekają na Ciebie także eksperci – lekarze i specjaliści – którzy chętnie podzielą się swoją wiedzą, odpowiadając na Twoje pytania.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] Szacowane na podstawie: Jarosz M. (red.). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Państwowy Zakład Higieny, 2020.

[2] Tamże.

[3] Estymowane zapotrzebowanie na podstawie: Jarosz M. (red.). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Państwowy Zakład Higieny, 2020.

[4] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.

[5] Weker H. i wsp. Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020.

[6] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych pod red. H. Weker i wsp. Instytut Matki i Dziecka, 2020.

[7] Weker H., Rowicka G., Dyląg H., Barańska M., Strucińska M., Więch M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, 2020.

[8] Komentarz do artykułu Stosowanie mleka modyfikowanego dla młodszych dzieci, oprac. prof. Piotr Socha, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2022. T. 19.

[9] Bebilon 3 Advance Pronutra zawiera witaminy A, C i D dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz jod i żelazo dla prawidłowego rozwoju poznawczego.