Kiedy mama nie może karmić piersią. Jak zaspokoić szczególne potrzeby żywieniowe 6-miesięcznego dziecka?

13 września 2022

Aby młody organizm niemowlęcia mógł się prawidłowo rozwijać i funkcjonować, każdego dnia wraz z dietą powinien otrzymywać odpowiednią ilość składników odżywczych. W pierwszym półroczu życia dziecka ich najlepszym źródłem jest mleko mamy. Następnie przychodzi czas na rozszerzanie diety, a pokarm kobiecy nadal jest ważnym elementem codziennego jadłospisu maluszka. Są jednak sytuacje, w których w drugim półroczu życia dziecka mama nie może kontynuować karmienia piersią. W jaki sposób wtedy dostarczyć niemowlęciu niezbędne witaminy i składniki odżywcze? Podpowiadamy!

Karmienie piersią – najlepsze, ale nie zawsze proste

Mleko mamy to najlepsze, co może otrzymać niemowlę. Pewnie dlatego aż 96% ankietowanych mam deklaruje, że karmi lub wcześniej karmiło piersią (przynajmniej przez pewien okres lub w trybie mieszanym), a 83% kobiet w ciąży planuje karmić piersią po urodzeniu dziecka[1]. Specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają, aby niemowlę było karmione wyłącznie piersią przez 6 pierwszych miesięcy jego życia, a następnie karmione mlekiem mamy nawet do ukończenia 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających.

Karmienie piersią nie zawsze jest proste. Blisko 44% mam, kiedy jeszcze było w ciąży, spodziewało się, że podczas karmienia piersią nie pojawią się żadne trudności. W rzeczywistości po urodzeniu dziecka jedynie 12% karmiących mam nie spotkało się z żadnymi wyzwaniami. Trudności, jakie napotykają kobiety, to przede wszystkim obolałe lub pogryzione sutki (49%), ale też problemy z odpowiednim przystawieniem dziecka do piersi (39%). Co trzecia mama deklaruje także, że dziecko nie umiało bądź nie chciało ssać piersi, a co czwarta twierdziła, że ma za mało pokarmu[2].

Fizyczne trudności w karmieniu piersią mogą być powodem wielu emocji, które dodatkowo mogą utrudniać laktację.

Pamiętaj!
Jeśli tylko potrzebujesz, proś o pomoc najbliższych lub – jeśli jest taka potrzeba – specjalistów. Najbliżsi mogą okazać wsparcie, odciążając Cię w codziennych czynnościach, jak np. gotowanie, sprzątanie czy robienie zakupów. Warto także, abyś mogła odpocząć – bliscy mogą zająć się dzieckiem i np. położyć je spać lub wykąpać. Jeśli jednak wsparcie bliskich nie wystarcza, warto skorzystać z porady specjalisty. Dotyczy to zarówno kwestii związanych z opieką nad dzieckiem, jak i Twojego samopoczucia.

Warto pamiętać, że trudności w karmieniu piersią często są przejściowe i udaje się je pokonać. Dobrze jest skorzystać z pomocy specjalistów – położnych czy doradców laktacyjnych. Pomogą oni zidentyfikować problem i podpowiedzą, jak go rozwiązać, aby mama mogła jak najdłużej dzielić się z dzieckiem tym, co najlepsze – swoim mlekiem.

Pokarm mamy – bogactwo składników

Mleko mamy dostarcza dziecku składniki, które wspierają jego harmonijny wzrost i rozwój. Można podzielić je na cztery grupy:

Węglowodany. W mleku mamy to przede wszystkim laktoza, czyli cukier mleczny, drugi co do ilości (zaraz po wodzie) składnik pokarmu kobiecego. To źródło energii dla wzrastającego i szybko rozwijającego się mózgu, a także układu nerwowego dziecka – laktoza pokrywa około 40% dziennego zapotrzebowania energetycznego młodego organizmu[3]. Innym rodzajem węglowodanów w mleku mamy są oligosacharydy. Wspierają wzrost i aktywność pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym niemowlęcia, a dzięki temu stymulują rozwój i funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Mają kluczowe znaczenie dla rozwoju dziecka, w tym jego układu nerwowego czy odpornościowego. Wśród nich wyróżnia się m.in. kwasy ALA i DHA. Warto wiedzieć, że kwas ALA przekształca się w organizmie człowieka w kwas DHA, który jest głównym materiałem budulcowym kory mózgowej i siatkówki oka[4].
Witaminy. Mleko mamy jest źródłem witamin m.in. A i C. Równie ważne w diecie dziecka są witaminy K i D, które powinny być suplementowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Witaminy A, C i D mają kluczowe znaczenie dla układu odpornościowego dziecka.
Składniki mineralne. Pokarm kobiecy bogaty jest m.in. w wapń, który wspiera prawidłowy rozwój zębów i kości, żelazo, które jest istotne dla prawidłowego składu krwi, rozwoju poznawczego, a także odporności oraz cynk, mający duże znaczenie dla rozwoju organizmu.

Kobiecy pokarm zaspokaja głód i pragnienie niemowlęcia, dostarczając mu jednocześnie zbilansowany zestaw niezbędnych witamin i składników odżywczych. Są jednak sytuacje, kiedy mimo wielkich starań i współpracy ze specjalistami nie udaje się pokonać trudności i karmienie piersią staje się niemożliwe. Jak w takiej sytuacji zaspokoić potrzeby żywieniowe dziecka?

Gdy karmienie piersią staje się niemożliwe

Jeśli kontynuowanie karmienia piersią z uzasadnionych powodów jest niemożliwe, warto zasięgnąć porady pediatry. Lekarz, który zna potrzeby niemowlęcia, pomoże wybrać dopasowane do potrzeb młodego organizmu mleko następne. Wybierając mleko następne, dobrze sprawdzić, czy jego receptura zawiera m.in. składniki naturalnie występujące w kobiecym pokarmie.

Przykładem takiego produktu jest Bebilon PROfutura DUOBIOTIK 2 dla wsparcia rozwoju i układu odpornościowego dziecka[5], gdy kobieta dokarmia dziecko[6] lub gdy karmienie piersią nie jest możliwe. Formuła łączy m.in. unikalną kompozycję GOS/FOS, która odwzorowuje kompozycję oligosacharydów mleka matki z HMO 3’GL[7] i HMO 2’FL – oligosacharydami naturalnie występującymi w kobiecym pokarmie. Produkt posiada również wyjątkowy profil kwasów tłuszczowych:

omega 3 (DHA i ALA) dla rozwoju mózgu,
omega 6 (AA), naturalnie występujący w mleku matki,
OPO[8], naturalnie występujący w mleku matki.

To najbardziej zaawansowana[9] formuła dla wsparcia rozwoju i układu odpornościowego dziecka już od wczesnych chwil.

O czym pamiętać, karmiąc butelką?

Przyzwyczajając dziecko do przejścia z piersi na mleko modyfikowane, dobrze zrobić to stopniowo. Warto zacząć od podawania w butelce mleka mamy. Pozwoli to niemowlęciu łatwiej zaakceptować znajomy smak w nowym „wydaniu”. Kiedy dziecko oswoi się nieco z butelką, po jakimś czasie możesz zaproponować mu mleko modyfikowane. W przypadku karmienia mieszanego warto wybrać takie smoczki do butelek, które będą wspierać aktywne ssanie dziecka.

Pamiętaj, że karmienie butelką także pozwala budować bliską więź między mamą a dzieckiem. Do tej wyjątkowej czynności można zaangażować także partnera lub inne bliskie osoby.

Więcej informacji i porad na temat karmienia piersią i komponowania diety maluszka rodzice znajdą na www.BebiProgram.pl. Na pytania czekają także eksperci – lekarze i specjaliści zajmujący się żywieniem, którzy doradzą, w jaki sposób wspierać rozwój dziecka oraz zadbać o jego odpowiednie żywienie.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] Badanie przeprowadzone dla programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia” na grupie 3461 mam i kobiet w ciąży w 2020 roku.

[2] Tamże.

[3] https://www.bebiprogram.pl/dziecko-rozwoj-i-zywienie/zywienie/skladniki-w-diecie-niemowlecia

[4] Tamże.

[5] Zgodnie z przepisami prawa zawiera witaminy A, C, D i cynk dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz jod i żelazo dla prawidłowego rozwoju poznawczego.

[6] Bebilon PROfutura DUOBIOTIK 2 jest również odpowiedni jako uzupełnienie karmienia piersią, jeśli zaistnieje konieczność dokarmiania.

[7] 3’GL powstaje w wyniku unikalnego procesu.

[8] Struktura tłuszczu zawierająca β-palmitynian, naturalnie występujący w mleku matki.

[9] Wśród mlek następnych Nutricia.