Układ pokarmowy niemowlęcia – jak się rozwija, kiedy doskonali swoje funkcje i dlaczego jest tak delikatny? Poznaj odpowiedzi!

23 marca 2022

W trakcie 1000 pierwszych dni życia układ pokarmowy dziecka intensywnie się rozwija i doskonali swoje funkcje, trawiąc i wchłaniając składniki odżywcze, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania jego organizmu. Jednocześnie nadal jest bardzo wrażliwy i delikatny. Brzuszek maluszka potrzebuje w tym czasie szczególnego traktowania, w tym odpowiedniego sposobu żywienia. Dowiedz się, jak rozwija się układ pokarmowy niemowlęcia, dlaczego jest tak delikatny i jak o niego dbać.

Rozwój układu pokarmowego dziecka

Chociaż układ pokarmowy zaczyna się rozwijać już w trakcie życia płodowego, ten proces trwa jeszcze długo po narodzinach, a w tym czasie brzuszek doskonali też swoje funkcje, aby pełną dojrzałość osiągnąć w 5.-7. roku życia dziecka. W pierwszych miesiącach brzuszek niemowlęcia jest bardzo wrażliwy, ale może już samodzielnie funkcjonować i pełnić swoją podstawową funkcję, jaką jest trawienie i wchłanianie pozyskanych z pożywienia – mleka mamy – składników odżywczych, które są kluczowe dla przeżycia i rozwoju całego organizmu.

To ciekawe!
Pojemność żołądka niemowlęcia w pierwszym miesiącu jest aż 25 razy mniejsza niż u dorosłego[1]. W pierwszym tygodniu życia żołądek dziecka ma pojemność jedynie 5-7 ml, co można porównać do wielkości małej wiśni. Po zaledwie miesiącu objętość zwiększa się już do 80-150 ml, a więc do wielkości jaja kurzego. Po narodzinach w jelitach dziecka jest też mniej enzymów trawiennych, które dopiero po 2. roku życia osiągają swoją pełną aktywność.

Delikatność układu pokarmowego maluszka związana jest z jego niedojrzałością. Dolny zwieracz – mięsień występujący pomiędzy przełykiem a żołądkiem – nie jest jeszcze z kolei odpowiednio napięty, dlatego maluszek może czasem ulewać[2]. W pierwszych miesiącach życia doskonali się również czynność narządów wewnętrznych, w tym wątroby. Wszystkie funkcje układu pokarmowego wykształcą się z czasem, dlatego tak ważne jest, aby w pierwszych latach życia rodzice troszczyli się o delikatny brzuszek dziecka.

Jak dbać o delikatny brzuszek niemowlęcia?

Delikatność i wrażliwość nie tylko układu pokarmowego, ale całego organizmu małego dziecka powoduje, że potrzebuje ono sposobu żywienia dopasowanego do jego potrzeb i możliwości. W początkowym okresie życia najlepszym pokarmem dla maluszka jest mleko mamy. Właśnie dlatego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią w pierwszym półroczu życia dziecka oraz kontynuację tego sposobu żywienia do 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzaniu diety. Mleko mamy ma unikalny skład, odpowiadający wymaganiom tak delikatnego, wciąż rozwijającego się organizmu i w trakcie wyłącznego karmienia piersią zaspokaja nie tylko głód, ale także pragnienie niemowlęcia. W pokarmie mamy znajdują się tłuszcze, w tym kwasy tłuszczowe omega 3, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju m.in. mózgu i wzroku. Pokarm mamy ma optymalny stosunek wapnia do fosforu, zapewniający prawidłowy wzrost kości[3]. Jest również źródłem m.in. przeciwciał chroniących niemowlę przed infekcjami, białka, witamin i ważnych składników mineralnych.

Mimo że kobiecy pokarm to najlepsze, co dziecko może otrzymać, zdarza się, że kobieta nie może utrzymać laktacji. W takiej sytuacji warto, aby skorzystała z pomocy np. położnej. Jeśli mimo konsultacji ze specjalistą mama nie może kontynuować karmienia piersią, wciąż może zadbać o odpowiedni sposób żywienia niemowlęcia. Wraz z lekarzem pediatrą powinna wybrać mleko następne dopasowane do konkretnych potrzeb oraz etapu rozwoju dziecka, w tym jego delikatnego brzuszka. Ważnymi składnikami, na które warto zwrócić uwagę, szukając odpowiedniego produktu dla maluszka, są m.in.: wapń i witamina D odpowiedzialne za prawidłowy rozwój zębów i kości, a także żelazo i wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3, które wpływają na rozwój poznawczy i rozwój mózgu. Warto zwrócić uwagę również na te składniki mleka następnego, które pomogą wspierać delikatny układ pokarmowy dziecka, na przykład na zawartość błonnika pokarmowego. Przykładem takiego produktu jest Bebiko PRO+ 2, najdelikatniejsza formuła[4], która odpowiada na potrzeby delikatnego brzuszka dzięki wykorzystaniu procesu LACTOFIDUS, inspirowanego naturalnym zjawiskiem fermentacji mlekowej, a ponadto zawiera unikalną kompozycję błonnika GOS/FOS.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] Malinowski A., Auksologia. Rozwój osobniczy człowiek w ujęciu biomedycznym, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, 2004.

[2] Albrecht P. i wsp. „Stanowisko grupy ekspertów w sprawie stosowania żywności specjalnego przeznaczenia medycznego (…)”, Pediatria po Dyplomie 2020;24(5):23-32. 1.

[3] American Academy of Pediatrics. Policy statment: Breastfeeding and the use of human milk. Peditrics. 2012; 129: e827-e841.

[4] Wśród mlek następnych Bebiko.