Jak wspierać rozwój dziecka w pierwszych 12 miesiącach jego życia?

Niemowlę zmienia się i rozwija niemal każdego dnia – rośnie, uczy się i nabywa nowe umiejętności. Opiekunowie mają w tym procesie szczególną rolę – na różne sposoby mogą stymulować dojrzewanie ruchowe, emocjonalne i intelektualne dziecka. Prezentujemy kilka przydatnych wskazówek, jak wspierać dynamiczny rozwój malucha w pierwszym roku jego życia.

· Obserwuj, słuchaj i próbuj zrozumieć – rodzice, dzięki swojemu naturalnemu instynktowi i wspólnie spędzanym chwilom z dzieckiem, każdego dnia coraz lepiej rozpoznają jego zachowania. Zauważają, kiedy niemowlę jest zmęczone, senne, a kiedy ma chęć na zabawę i naukę nowych umiejętności. Z czasem łatwiej też im ocenić, kiedy dziecko jest głodne i kiedy jest odpowiednia pora na karmienie. W późniejszym czasie, nawet jeśli opiekunowie wiedzą, co maluch chce im przekazać swoim zachowaniem lub pojedynczymi słowami, nie powinni go wyręczać, kończąc wypowiedź za niego. Bo jeśli dziecko ma wokół siebie uważnych obserwatorów i słuchaczy, chętniej będzie dzieliło się ze swoim otoczeniem własnymi myślami, próbując je ubierać w słowa, a z czasem i zdania. Uczy się też, że to, co czuje, pokazuje lub mówi, jest ważne.

· Mów, śpiewaj, czytaj – mimo że zdolności związane z mową rozwijają się nieco później niż umiejętność widzenia i słyszenia, to chociaż niemowlę nic nie mówi, sporo rozumie. Ważne, by mówić do niego naturalnie – bez zbędnych zdrobnień i w normalnym tempie. Rymowanki są idealną zabawą, która uczy dziecko zapamiętywania i rytmu, np. „Kosi kosi łapci”. Śpiew, nawet bardzo prosty, działa na niemowlę kojąco i pozwala na wyjątkową bliskość. Także czytanie bajek dobrze wpływa na malucha – warto zadbać, aby taki rytuał na stałe wpisał się w plan dnia. Warto też jak najczęściej wymawiać imię niemowlęcia – w efekcie szybciej zacznie na nie reagować. Opiekunowie powinni opowiadać dziecku, co wspólnie robili danego dnia – wtedy zacznie ono kojarzyć słowa z poszczególnymi sytuacjami i czynnościami.

· Zapewnij dziecku ruch – proste ćwiczenia, jak np. podnoszenie nóżek lub rączek czy robienie „rowerka”, pomagają niemowlęciu poznać możliwości swojego ciała, a przy tym pozwalają mu nad nimi zapanować. Warto trenować mięśnie głowy i szyi dziecka – wystarczy położyć niemowlę na brzuszku i w tym czasie pokazywać mu kolorowe zabawki, za którymi będzie wodziło wzrokiem, lub zagadywać malucha. Później przyjdzie odpowiedni czas na pełzanie, a następnie raczkowanie – wtedy należy zachęcać dziecko do zabawy związanej z ruchem, np. w „podłogowego berka”, aż nadejdzie moment, kiedy maluch poczuje się na tyle pewnie, aby zacząć chodzić. Podczas stawiania przez dziecko pierwszych kroków opiekunowie powinni pozwolić mu na samodzielność – asekuracja rodziców jest oczywiście niezbędna, jednak ściany i meble też mogą okazać się bardzo pomocne. Nadopiekuńczość wbrew pozorom może podcinać skrzydła.

· Bądź towarzyszem – im dziecko będzie starsze, tym więcej będzie możliwości różnego rodzaju zabaw kształtujących jego sprawność i umiejętności. Oprócz wspólnego czasu, należy również zadbać o emocjonalne wsparcie – dziecko będzie szczęśliwe, jeśli ktoś z najbliższych będzie mu towarzyszył w poznawaniu otaczającego je świata. Maluch zdobywa swoje doświadczenia i uczy się nowych rzeczy poprzez obserwację i naśladowanie najbliższych. W czasie tych intensywnych zmian w życiu dziecka rodzice powinni w szczególności zadbać o jego stały rytm dnia, czyli te same pory karmienia, zabawy, spacerów czy snu.

· Doceniaj i wyrażaj swoje emocje – zauważanie i podkreślanie osiągnięć oraz zalet malucha buduje jego poczucie wartości. Kluczowe jest, aby doceniać dziecko w odpowiedni sposób – nie oceniać, a przedstawiać fakty i uczucia, które u opiekuna wywołało zachowanie lub działanie malucha. Jeśli rodzic jest dumny ze swojego dziecka i chce to podkreślić, powinien mu to powiedzieć, np. Widzę, że włożyłeś w ten rysunek wiele pracy i zapytać malucha, np. co przedstawia, dlaczego użył określonych kolorów – dzięki temu okażemy dziecku swoje zainteresowanie. To dużo lepszy sposób, niż powiedzenie po prostu: Piękny obrazek. Gdy coś jednak idzie nie po myśli rodzica, należy być bardzo delikatnym w wyrażaniu tego. Maluch jest bowiem wyczulony na krzyk i krytykę, jeśli więc zrobił coś, czego nie powinien, np. coś zepsuł – spokojnie i w prostych słowach trzeba mu wyjaśnić, w czym tkwi problem.

Odpowiednia dieta w pierwszych latach życia, szczególnie w okresie 1000 pierwszych dni, ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju młodego organizmu, a niektóre składniki odżywcze mają ogromne znaczenie dla procesu nauki i zdobywania nowych umiejętności. Pierwszym i najważniejszym pokarmem, jaki niemowlę może otrzymać, jest mleko mamy. Wyjątkowość i naturalne bogactwo kobiecego pokarmu w składniki odżywcze, w tym witaminy i składniki mineralne, sprawia, że eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają, aby niemowlę było karmione wyłącznie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia oraz rekomendują kontynuację tego sposobu żywienia do ukończenia przez dziecko 2. roku lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzaniu jego diety. Tak, na przełomie pierwszego i drugiego półrocza życia dziecka przychodzi pora na nowości w jego diecie, które powinny być wprowadzane pod osłoną mleka mamy. Rozszerzanie diety należy rozpocząć nie wcześniej niż w 17. tygodniu życia (początek 5. miesiąca) i nie później niż w 26. tygodniu (początek 7. miesiąca)[1]. Jest to niezbędne, ponieważ zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze (w tym witaminy oraz składniki mineralne) wzrasta. Dodatkowo układ pokarmowy malucha dojrzewa i coraz więcej potrafi. Próbowanie nowych pokarmów to dla dziecka także zdobywanie doświadczeń i niesamowita podróż w poznawaniu nowych smaków.

Wyłączne karmienie piersią w drugim półroczu dziecka nie zawsze jest jednak możliwe i wtedy potrzebne jest wprowadzenie mleka następnego, którego wybór warto skonsultować z pediatrą. Lekarz pomoże dobrać produkt, który spełni szczególne potrzeby żywieniowe rozwijającego się organizmu 6-miesięcznego dziecka. Marka Bebiko 2 zainspirowana doskonałością natury – mlekiem mamy, opracowała mleko następne Bebiko 2 NUTRIflor Expert, które nie zawiera konserwantów i barwników[2]. To kompletna kompozycja[3] ważnych składników odżywczych, w tym 19 witamin i składników mineralnych[4], dla wsparcia prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu odpornościowego (zawiera witaminy A, C i D dla prawidłowego działania układu odpornościowego oraz żelazo i jod wspierające prawidłowy rozwój poznawczy). Aż 93% maluchów bardzo dobrze toleruje to mleko następne już od 1. butelki[5].

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.