Po 1. urodzinach małe dziecko wciąż intensywnie rozwija się i rośnie. Wszystkie zmiany zachodzące w dziecięcym organizmie przekładają się na określone potrzeby żywieniowe roczniaka. Podpowiadamy, jak komponować codzienną dietę dziecka, aby sprostać jego szczególnym wymaganiom i wspierać jego prawidłowy rozwój.
Posiłki z „dorosłego” stołu nie zawsze są dobre dla malucha
Dieta starszych członków rodziny – rodziców czy rodzeństwa – często nie jest w stanie w pełni odpowiedzieć na zapotrzebowanie starszaka na składniki odżywcze niezbędne do harmonijnego rozwoju. Przeciętna dieta dorosłego Polaka zawiera bowiem zbyt mało warzyw i owoców, natomiast jest w niej zbyt wiele tłuszczów zwierzęcych, soli oraz cukru. Zazwyczaj jest też ciężkostrawna i jednocześnie skomponowana w dużym stopniu z przetworzonych produktów[1].
Tymczasem organizm małego dziecka i jego potrzeby żywieniowe po skończeniu 12 miesięcy nadal są wyjątkowe. Chociaż maluch decyduje o tym, ile zje, to rodzic decyduje o tym, co mu poda. Właśnie dlatego trzeba pamiętać, że w żywieniu najmłodszych niezwykle istotna jest jakość i bezpieczeństwo wybieranych produktów. Te przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci, czyli zawierające na opakowaniu wskazanie wieku (np. po 8. miesiącu), zgodnie z przepisami prawa spełniają wyjątkowo restrykcyjne normy, a zawarte w nich składniki przechodzą nawet kilkaset testów jakości i bezpieczeństwa. To wszystko sprawia, że takie produkty są odpowiednio zbilansowane i w pełni dopasowane do potrzeb młodego organizmu na różnych etapach jego rozwoju, także po 1. roku życia.
Warto dbać o prawidłową dietę zarówno niemowlęcia, jak i starszego dziecka, ponieważ od tego, co maluch je, zależą nie tylko jego kulinarne upodobania i nawyki żywieniowe, które kształtują się w pierwszych latach życia, ale przede wszystkim prawidłowy rozwój, który trwa jeszcze długo po narodzinach.
| O tym pamiętaj!Potrawy przygotowywane dla rocznego brzdąca powinny być łatwe przez niego do pogryzienia i delikatne w smaku, chociaż ich konsystencja nie powinna być już zupełnie gładka, a zawierać grudki i niewielkie kawałki. Gryzienie sprzyja bowiem wzrostowi i rozwojowi mięśni oraz kości twarzy. |
W diecie roczniaka nadal ważne jest mleko
W 1. roku życia mleko jest podstawą diety niemowlęcia. W 2. roku życia nadal powinno być ono jej stałym składnikiem. Malec w wieku 1-3 lata powinien otrzymywać 4-5 posiłków dziennie. Zgodnie z opracowanym przez Instytut Matki i Dziecka „Modelowym talerzem żywieniowym” w menu powinny się znaleźć aż 3 porcje mleka, w tym mleka modyfikowanego i produktów mlecznych (np. kefir, jogurt naturalny, ser żółty lub biały) każdego dnia[2]. To ważne, ponieważ produkty mleczne zawierają m.in. wapń, który wraz z witaminą D jest niezbędny do budowy mocnych kości. Kluczowe znaczenie ma odpowiednie planowanie jadłospisu roczniaka w taki sposób, aby każdego dnia było obecne w nim mleko i/lub produkty mleczne. Serwując je w różnych kombinacjach i postaciach, można sprawić, że dziecko z apetytem będzie jeść każdy posiłek zawierający produkty mleczne. Jak to zrobić? To proste!
Na śniadanie można podać danie na mleku krowim (pamiętaj, że po 1. roku życia dziecka spożycie mleka krowiego nie powinno przekraczać jednak 500 ml na dobę [3]), np. lane kluski. Maluch może też wypić kubek mleka modyfikowanego z kakao bez cukru.
Na obiad dobrym pomysłem mogą być naleśniki lub pierogi z białym serem i dodatkiem owoców.
Na podwieczorek można przygotować bezcukrowy budyń na bazie mleka modyfikowanego lub zaserwować starszakowi jogurt naturalny z sezonowymi owocami.
Na kolację można przygotować koktajl owocowy na bazie mleka modyfikowanego. Innym pomysłem może być twarożek z dodatkiem rzodkiewki i szczypiorku.
Prosty sposób na wspieranie prawidłowego rozwoju dziecka
Chociaż od momentu przyjścia na świat do 1. urodzin dziecko bardzo dużo urosło, to jeszcze nie dorosło. Roczniak, a także dwulatek i trzylatek wciąż nie są mniejszą wersją rodziców. I mimo że brzuszek dziecka jest bardzo mały, to ma wielkie potrzeby, które wynikają m.in. z tego, że jego układ pokarmowy wciąż dojrzewa (pełną sprawność osiągnie około 5.-7. roku życia), a układ odpornościowy nieustannie doskonali swoje funkcje, aby pełną dojrzałość osiągnąć ok. 12. roku życia. Tak wiele zmian i procesów zachodzących w młodym organizmie to dla niego niemałe wyzwanie. Z tego względu małe dziecko potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż dorosły – np. 6 razy więcej witaminy D i 3razy więcej witaminy C[4]. Warto wiedzieć, że podając dziecku 2 kubki po 200 ml mleka modyfikowanego Bebiko Junior 3 dziennie z wysoką dawką[5] witamin D i C, rodzice mogą wspierać jego prawidłowy rozwój, w tym funkcjonowanie układu odpornościowego[6]. W porównaniu z mlekiem krowim 2% to mleko modyfikowane zawiera aż 15 razy więcej witaminy C i 155 razy więcej witaminy D.
To warto wiedzieć! W układzie pokarmowym znajduje się aż 70% wszystkich komórek odpornościowych[7]. Prawidłowo funkcjonujący układ pokarmowy dziecka chroni go przed chorobami, a zdrowe dziecko to dziecko szczęśliwe i radosne. |
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
[1]: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_106_19.PDF. [2]: Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012. [3]: Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Hanna Szajewska i wsp., Standardy Medyczne/Pediatria, 2021, t. 18, 805-822. [4]: W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, pod red. M. Jarosza, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewskiej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020. [5]: Bebiko Junior 3 zawiera witaminy C i D ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. [6]: Bebiko Junior 3 zawiera witaminy C i D ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Wapń jest niezbędny do prawidłowego rozwoju kości. [7]: Furness JB, Kunze WA, Clerc N. Nutrient tasting and signaling mechanisms in the gut. II. The intestine as a sensory organ: neural, endocrine, and immune responses. Am J Physiol. 1999;277:G922–G928.
