W okresie niezwykle intensywnego rozwoju, jakim jest 1000 pierwszych dni życia, organizm dziecka ma szczególne potrzeby żywieniowe. Mleko mamy jest pokarmem, który w pełni je zaspokaja (poza witaminami D i K), ponieważ zawiera bogactwo składników dopasowanych do potrzeb niemowlęcia i zmienia się wraz z kolejnymi etapami dojrzewania dziecka. Dlaczego mleko kobiece jest tak wyjątkowe, a karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia niemowlęcia i jakie są tego zalety? O tym wszystkim dowiesz z artykułu eksperta bebiprogram.pl dr n. med. Agnieszki Rudzkiej-Kocjan.
Mleko mamy przede wszystkim
Karmienie piersią to zdecydowanie najlepszy sposób żywienia niemowlęcia, przynoszący korzyści nie tylko dziecku, ale również matce. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie mlekiem mamy przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka, a następnie jego kontynuację nawet do 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzaniu diety. Pokarm kobiety zawiera ważne składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach i ilościach (poza witaminami D i K). Mleko mamy ma unikatową właściwość, ponieważ dopasowuje się do potrzeb żywieniowych dziecka, które zmieniają się wraz z wiekiem.
Bogactwo składników
Pokarm matki jest wystarczający dla zapewnienia dziecku odpowiedniego wzrostu i rozwoju w pierwszych 6 miesiącach życia (w tym czasie zdrowe niemowlęta zgodnie z zaleceniami ekspertów wymagają jednak suplementacji witaminami K i D, których nie ma w wystarczających ilościach w mleku kobiecym). Jego dobroczynne składniki wspierają m.in. niedojrzały układ odpornościowy dziecka, dostarczając związki immunologiczne, przeciwciała i substancje, które chronią niemowlę przed infekcjami. Mleko matki to niedościgniony wzór, ponieważ zawiera:
- wodę – która jest rozpuszczalnikiem składników pokarmu oraz zaspokaja pragnienie;
- białka – dostosowane do możliwości trawiennych dziecka. Ich strawność i przyswajalność są niemal całkowite. Poza funkcją budulcową odgrywają ważną rolę w procesach immunologicznych;
- węglowodany, w tym oligosacharydy – mleko mamy zawiera przede wszystkim laktozę (cukier mleczny), która pokrywa około 40% zapotrzebowania energetycznego organizmu. Oprócz tego sprzyja kolonizacji prawidłowej flory bakteryjnej układu pokarmowego. Oligosacharydy natomiast umożliwią selektywne odżywianie i stymulację wzrostu aktywności pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym, co także wspiera rozwój układu odpornościowego dziecka;
- tłuszcze – są to m.in. długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe (LCPUFA), niezbędne dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego i odpornościowego małego dziecka. Wyróżniamy tak zwane n-3 (omega 3) i n-6 (omega 6) wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Dla rozwoju mózgu szczególnie istotne są wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3, do których zaliczamy DHA (kwas dokozaheksaenowy), kwas eikozapentaenowy oraz kwas alfa-linolenowy. Z długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym alfa-linolenowego, w organizmie powstają tłuszcze dobre dla prawidłowego rozwoju młodego organizmu. DHA jest bardzo ważnym składnikiem budulcowym kory mózgowej.
Pokarm kobiety wspiera również rozwój odporności, bowiem zawiera składniki korzystnie wpływające na układ immunologiczny, takie jak:
- wydzielniczą immunoglobulinę IgA, stanowiącą istotną barierę ochronną w układzie pokarmowym i układzie oddechowym niemowlęcia przed drobnoustrojami;
- laktoferynę, która między innymi stymuluje układ odpornościowy, cytokiny i czynniki wzrostu warunkujące dojrzewanie komórek odpornościowych.
Niezwykłe właściwości
Pokarm matki jest fenomenem natury. Zawartość poszczególnych składników odżywczych w mleku kobiety zależy m.in. od etapu laktacji, fazy pojedynczego karmienia – czasu od rozpoczęcia ssania, czasu karmienia, pory dnia i nocy. Szczególnie bogate w składniki wspierające rozwój niemowlęcia jest mleko produkowane w pierwszych dniach po porodzie – tak zwana siara. Co ciekawe, mleko mamy jest pokarmem lekkostrawnym, dlatego dzieci karmione nim rzadziej mają kolki. Dodatkowo pokarm kobiety jest dla niemowlęcia bardzo wartościowy, ponieważ chroni przed zapaleniem ucha środkowego, chorobami układu oddechowego, a także zmniejsza ryzyko zachorowania na osteoporozę czy otyłość w dorosłym życiu.
Korzyści z karmienia mlekiem z piersi są duże również dla mamy. Na początek warto uświadomić sobie, że pokarm jest zawsze „od razu” gotowy do spożycia, ma odpowiednią temperaturę i jest czysty. Wydzielana podczas ssania piersi oksytocyna, a także bliski kontakt fizyczny z dzieckiem (słuchanie bicia serca mamy, patrzenie jej w oczy) sprzyjają tworzeniu się więzi między nimi. Karmienie piersią daje także wiele zdrowotnych korzyści dla matki, m.in. zmniejsza ryzyko raka piersi, jajnika i szyjki macicy, wpływa na skrócenie połogu oraz ułatwia utratę zbędnych kilogramów po ciąży.
Karmienie piersią mimo wielu zalet często może przychodzić z trudnością – można się jednak go nauczyć. W razie wątpliwości warto szukać pomocy, np. u lekarza pediatry, położnej czy w poradni laktacyjnej.
Korzyści z karmienia mlekiem z piersi są duże również dla mamy. Na początek warto uświadomić sobie, że pokarm jest zawsze „od razu” gotowy do spożycia, ma odpowiednią temperaturę i jest czysty. Wydzielana podczas ssania piersi oksytocyna, a także bliski kontakt fizyczny z dzieckiem (słuchanie bicia serca mamy, patrzenie jej w oczy) sprzyjają tworzeniu się więzi między nimi. Karmienie piersią daje także wiele zdrowotnych korzyści dla matki, m.in. zmniejsza ryzyko raka piersi, jajnika i szyjki macicy, wpływa na skrócenie połogu oraz ułatwia utratę zbędnych kilogramów po ciąży.
Karmienie piersią mimo wielu zalet często może przychodzić z trudnością – można się jednak go nauczyć. W razie wątpliwości warto szukać pomocy, np. u lekarza pediatry, położnej czy w poradni laktacyjnej.
