08/19/22

5 faktów na temat mleka i produktów mlecznych w diecie rocznego dziecka, które trzeba znać


Dziecko, które ukończyło 1. rok życia, może być już prawdziwym smakoszem! Trzeba jednak pamiętać, że roczniak to wciąż nie mały dorosły, a jego organizm ma zupełnie inne (i większe!) potrzeby niż dorośli. W jego codziennej diecie wciąż ważne miejsce, zgodnie z zaleceniami ekspertów, powinno zajmować mleko i produkty mleczne. Dlaczego i które z nich są kluczowe? Przedstawiamy 5 faktów na temat mleka i produktów mlecznych w jadłospisie rocznego dziecka.


Mleko i produkty mleczne to niezwykle ważne składniki codziennej diety w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka. Po urodzeniu mleko mamy stanowi dla malucha jedyny pokarm, który w pełni odpowiada na jego potrzeby. Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają, aby po okresie wyłącznego karmienia piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia ten sposób karmienia kontynuować nawet do 2. roku życia lub dłużej – tak długo, jak będzie to pożądane przez mamę i dziecko[1]. Wraz z włączaniem nowych produktów do diety częstotliwość karmienia mlekiem (mamy lub modyfikowanym) powoli się zmniejsza, jednak ani mleka, ani produktów mlecznych nie powinno zabraknąć w codziennym jadłospisie dziecka.


Fakt 1: 3 porcje mleka i produktów mlecznych każdego dnia

Mleko (w tym formuła na bazie mleka) i produkty mleczne, np. jogurt naturalny, kefir, maślanka, ser żółty, ser twarogowy, każdego dnia powinny być stałym elementem jadłospisu małego dziecka. Zgodnie z modelowym talerzem żywieniowym opracowanym przez Instytut Matki i Dziecka dziecko po 1. urodzinach powinno spożywać 3 porcje mleka i produktów mlecznych każdego dnia[2]. To ważne, ponieważ mleko i produkty mleczne zawierają m.in. wapń, który wraz z witaminą D jest niezbędny do prawidłowego rozwoju kości i zębów.


Badania dowodzą, że dzieci dwuletnie, którym podawane są produkty na bazie mleka stworzone z myślą o małych dzieciach, otrzymują więcej składników odżywczych, w tym witaminy D, żelaza i jodu, niż maluchy, które rzadziej je spożywają[3].


Fakt nr 2: Mleko (w tym formuła na bazie mleka) i produkty mleczne są głównym źródłem wapnia

Dla prawidłowego rozwoju mięśni, kości i zębów szczególnie ważny jest wapń, którego aż 99% znajduje się w tkance kostnej. Jego głównym źródłem w diecie jest mleko i produkty mleczne. Właśnie dlatego zbyt wczesne ich odstawienie może stwarzać ryzyko niedoboru tego pierwiastka[4]. Według badań aż 42% dzieci spożywa za mało wapnia z dietą![5] Do diety roczniaka warto włączyć np. jogurty naturalne, które pomogą dostarczyć młodemu organizmowi odpowiednią ilość wapnia.


Fakt 3: Mleko krowie jako część jadłospisu

Nabiał jest ważnym elementem diety dziecka po 1. roku życia, które nadal intensywnie się rozwija. Zgodnie z rekomendacjami ekspertów mleko krowie może być częścią jadłospisu juniora. Dziecko nie powinno spożywać więcej niż 2 kubki mleka krowiego dziennie (500 ml). Dlaczego? Ponieważ zawiera ono zbyt duże ilości sodu i białka oraz jest ubogie w żelazo[6].Czym można zastąpić mleko krowie? Na przykład formułą na bazie mleka, które powstała specjalnie z myślą o dzieciach, które ukończyły 1. rok życia. Pomaga ona dostarczyć młodemu organizmowi ważne witaminy i składniki mineralne.


Fakt nr 4: Napoje roślinne nie powinny zastępować produktów mlecznych

Wartości odżywcze mleka różnią się od napojów roślinnych (np. z migdałów czy ryżu), dlatego nie powinny być one zamiennikiem produktów mlecznych w diecie dzieci[7],[8]. W diecie roczniaka mogą się pojawić w formie dodatku do potraw czy – od czasu do czasu – jako napój urozmaicający menu.


Fakt 5: Produkty mleczne mogą zapobiegać występowaniu niedoborów ważnych składników w diecie

Małe dziecko potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż starsi członkowie rodziny (w przeliczeniu na kilogram masy ciała). Roczniak potrzebuje aż 6 razy więcej witaminy D i 4 razy więcej wapnia, jodu oraz żelaza, a także 3 razy więcej witamin A i C[9].


Specjaliści podkreślają, że wiele dzieci w tym wieku nie spożywa wystarczającej ilości m.in. witaminy D oraz jodu[10]. To dlatego przygotowanie jadłospisu, który dostarczy młodemu organizmowi dziecka wszystkie istotne witaminy i składniki mineralne, jest wyjątkowo ważnym, a jednocześnie wymagającym zadaniem dla rodziców.


Pamiętaj!

Więcej cennych wskazówek, artykułów edukacyjnych i porad dotyczących tego, jak odpowiednio komponować jadłospis rocznego i starszego dziecka, można znaleźć na stronie www.BebiKlub.pl. Do dyspozycji rodziców są także eksperci, którzy odpowiedzą na wszelkie pytania i wątpliwości.


[1] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.


[2] Szajewska H. Zasady żywienia niemowląt. Zasady Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria,  2021.


[3] Tamże.


[4] Socha P, Komentarz do artykułu „ Stosowanie mleka modyfikowanego dla młodszych dzieci Standardy medyczne/Pediatria, 2022, T. 19.


[5] Weker H. i wsp. Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 5.do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok, Instytut Matki i Dziecka, 2017.


[6] Szajewska H. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy medyczne/Pediatria, 2021.


[7] Badanie przeprowadzone przez zespół lekarzy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz ekspertów programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia" zainicjowanego przez Fundację Nutricia, 2021.


[8] Stanowisko Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk w sprawie zasad żywienia dzieci w wieku 1-3 lat, 2022.


[9] W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in., NIZP-PZH, 2020.


[10] Socha P. Komentarz do artykułu: Stosowanie mleka modyfikowanego dla młodszych dzieci, Standardy medyczne/Pediatria, 2022 T. 19.


[11] W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, Warszawa 2020.


[12] Tak jak inne podobne produkty przeznaczone dla małych dzieci.


[13] Tak jak inne podobne produkty przeznaczone dla małych dzieci.